نام آزمایش

Insulin

نام فارسی تست

هورمون انسولین

روش انجام

CLIA

آمادگی بیمار

توصیه می شود بیمار ناشتایی داشته باشد. همچنین از مصرف داروهای سایمتیدین، کلرپروپامید، اتانول و … چند روز قبل از نمونه گیری خون خودداری گردد.

نوع نمونه

S

علت درخواست تست

  • کمک به تشخیص انسولینوما (با سطح بالا و ثابت انسولین و عدم تغییر آن در ارتباط با سطح گلوکز خون مشخص می شود)
  • کمک به تشخیص اولیه دیابت غیر وابسته به انسولین یا نوع ۲ ( با تولید بیش از حد انسولین در ارتباط با سطح خونی گلوکز مشخص می شود)
  • مدیریت دیابت ملیتوس
  • بررسی اختلال متابولیسم چربی و کربوهیدرات
  • ارزیابی مبتلایان به هیپو گلیسمی در شرایط ناشتایی.
  • تمایز بین دیابت وابسته به انسولین (نوع ۱) و غیر وابسته به انسولین (نوع ۲)

توضیح راجع به تست

انسولین هورمونی است که از سلول های بتای جزایر لانگرهانس در غده پانکراس ترشح می شود.

درون سلولهای بتای پانکراس؛ پلی‌پتپید پره‌پروانسولین از طریق مکانیسمی پیچیده به سه ماده زیر که از نظر بالینی اندازه‌گیری می‌شوند متابولیزه می‌شود: پروانسولین، انسولین و C-peptide که غالباً به مجموعه آنها پلی‌پتپیدهای پانکراس گفته می‌شود.

انسولین سطح گلوکز خون را با تسهیل حرکت آن از جریان خون به درون سلول ها تنظیم می نماید. ترشح انسولین عمدتاً تحت تأثیر سطح گلوکز خون است. به طور طبیعی با افزایش سطح گلوکز خون؛ سطح انسولین نیز افزایش می یابد و با کاهش آن آزادسازی انسولین نیز متوقف می گردد.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

  • آکرومگالی
  • سندروم کوشینگ
  • انسولینما (انسولینوما شایعترین تومور سلول جزیره‌ای پانکراس و شایعترین توموری است که سبب هیپوگلیسمی می‌شود و در حدود ۹۰ درصد موارد خوش‌خیم است. در بیشتر از ۸۵% موارد انسولینوما، پروانسولین بیشتر از ۲۵% است در حالی که در حالت طبیعی کمتر از ۲۵% از کل انسولین ایمونوراکتیو را شامل می‌شود)
  • چاقی
  • تجویز بیش از حد انسولین
  • هیپوگلیسمی واکنشی در مراحل اولیه دیابت
  • مصرف الکل
  • بیماری های شدید کبدی
  • عدم تحمل گالاکتوز یا فروکتوز

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

  • دیابت وابسته به انسولین
  • کم کاری غده هیپوفیز
  • بیماری های پانکراس نظیر پانکراتیت مزمن (شامل فیبروز کیستیک) و سرطان لوزالمعده

تست های تکمیلی

C-Peptide, Glucose, Glucose Tolerance Test (GTT), Anti-Insulin antibody, Proinsulin

تداخلات دارویی  و آزمایشگاهی

استوهگزامید، آلانین، کینین، آلبوترول، اسید های آمینه، بکلومتازون، بروگزاترول، کلسیم گلوکونات، حشیش، کلروپروماید، گلیبورنوراید، گلیپازید، گلیزوکسپید، گلوکاگون، گلیبوراید، ایبوپامین، انسولین، فاکتور رشد شبه انسولینی (IGFI)، ضد بارداری های خوراکی، کورتیکو استروئید ها، لوودوپا، پانکروزمین، پرونیزولون، پردنیزون، ریفامپین، سالبوتامول، تربوتالین، تولازامید، تولبوتامید، تری کلروتیازید و وراپامیل از جمله داروها و موادی هستند که می توانند سطح انسولین را افزایش دهند.

آکاربوز، آسپارژیناز، کلسی تونین، سایمتیدین، کلوفیبرات، دکسن فلورامین، دیلتیازم، آنالاپریل، اِتِر، مت فورمین، نیاسین، فنی توئین، پروپرانولول و … از جمله داروها و موادی هستند که می توانند سطح انسولین را کاهش دهند.

نکته مهم ۱: استفاده از انسولین یا داروهای خوراکی کاهنده قند خون (مثل متفورمین و …) در عرض ۸ ساعت پیش از انجام آزمایش، ممکن است سطح انسولین را بطور کاذب افزایش دهند.

نکته مهم ۲: همودیالیز باعث تخریب انسولین شده و بر نتایج تست تاثیر خواهد گذاشت.

** اگر کسی دارای آنتی بادی های ضد انسولین باشد، به خصوص در نتیجه مصرف انسولین غیرانسانی (حیوانی یا مصنوعی)؛ این آنتی بادی ها می توانند در سنجش انسولین بویژه در روش RIA  تداخل کنند.

*** آنتی بادی های ضد موش انسانی  (HAMA) ممکن است درسنجش تداخل نماید.

**** در بیماران تحت درمان با دوز بالا بیوتین یعنی بیشتر از  ۵ میلی گرم در روز؛ هیچ نمونه ای نباید حداقل تا ۸ ساعت پس از تجویز دوز آخر بیوتین گرفته شود.

اطلاعات تکمیلی

افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ انسولین بسیار کمی تولید می کنند و بنابراین در نهایت به درمان مکمل انسولین نیاز دارند. دیابت نوع ۲ به طور کلی مربوط به مقاومت به انسولین است که با گذشت زمان افزایش می یابد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ در ابتدا ممکن است تنها با تغییر در شیوه زندگی از جمله رژیم غذایی و ورزش، بیماری را مدیریت کنند. در نهایت، ممکن است به داروهای خوراکی برای افزایش حساسیت سلول های بدن به انسولین و یا به تحریک بدن برای تولید انسولین بیشتر نیاز باشد. بیماران دیابت نوع ۲  نیز ممکن است در نهایت به تزریق انسولین برای رسیدن به سطوح قند معمولی نیاز داشته باشند.

نکته ۱: هیپرانسولینمی در حالت ناشتا ممکن است یکی از علامت‌های مهم سندرم مقاومت به انسولین باشد که اجزای آن عبارتند از: افزایش فشار خون، پروفایل نامطلوب چربی‌ها، دیابت نوع ۲، چاقی و بیماری عروق کرونر قلب.

نکته ۲: سنجش انسولین توأم با قند خون ناشتا دقت تشخیص انسولینوما را بسیار افزایش می دهد. نسبت انسولین به گلوکز پس از ۱۲- ۸ ساعت ناشتایی باید کمتر از ۳ باشد. این نسبت در مبتلایان به انسولینوما بیشتر از مقدار فوق است.

 

 

منابع

  1. Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
  2. Carl A. Burtis, David E. Bruns. Tietz Fundamentals of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics, 7th edition, 2015, Elsevier.
  3. ARUP Laboratories
  4. Mayo Medical Laboratories
  5. Lab Tests Online

۶- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انتشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .