نام آزمایش

Calcium

مخفف انگلیسی تست

Ca

نام فارسی تست

کلسیم

روش انجام

Photometric

آمادگی بیمار

توصیه می شود که فرد ناشتا باشد. همچنین هنگام نمونه گیری از تورنیکت و دستکش های لاتکس پودری استفاده نشود.

نوع نمونه

S, BF, U, (R&24h)

علت درخواست تست

  • به عنوان یک آزمایش روتین و دوره ای
  • بررسی مشکلات ناشی از اختلالات پاراتیروئیدی (پرکاری غده پارا تیروئید) و نارسایی کلیوی، برخی از سرطان ها و مشکلات استخوانی و التهاب پانکراس.
  • افرادی که نوار قلبشان غیر طبیعی می باشد.
  • پس از پیوند کلیه
  • مشاهده علایمی مانند گرفتگی و اسپاسم های عضلانی، سوزن سوزن شدن انگشتان دست و اطراف دهان ناشی از کاهش کلسیم.
  • مشاهده علایمی مانند ضعف، کم انرژی بودن، عدم میل به غذا، تهوع و استفراغ، یبوست، ادرار زیاد، دردهای شکمی و یا استخوانی ناشی از افزایش کلسیم.
  • رصد کردن بیماران مبتلا به سِپتی سمی یا کمبود منیزیم

 

 

توضیح راجع به تست

کلسیم یکی از یون های مهم در بدن است. برای عملکرد مناسب عضلات، اعصاب و قلب ضروری است و درفرآیند لخته شدن خون (انعقاد) و شکل گیری استخوان ها نقش اساسی دارد. در حدود ۹۹ ٪ از کلسیم در استخوان ها و ۱ ٪ در  گردش خون وجود دارد. از میزان % ۱  کلسیم در خون تقریبا نیمی آزاد ( یونیزه ) و درسوخت و ساز فعال است. نیم دیگر در ترکیب با پروتیئنها بویژه آلبومین وجود دارد.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

  • هیپرپاراتیروئیدیسم (بدلیل افزایش PTH)
  • سرطان ها بویژه آنهایی که به استخوان منتشر شده اند.
  • توبرکلوزیس (سِل)
  • عدم تحرک طولانی مدت
  • بیماری استخوانی پاژه
  • مسمومیت با ویتامین D (جذب کلسیم را افزایش می دهد)

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

  • هیپو پاراتیروئیدیسم
  • کاهش سطح پروتئین آلبومین خون
  • افزایش سطح فسفات در خون که می تواند در اثر نارسایی کلیوی و یا استفاده از مُلین ها و …. ایجاد شود.
  • سوء تغذیه به واسطه بیماری سلیاک، التهاب پانکراس و الکلیسم
  • اُستئو مالاسی (نرمی استخوان در بزرگسالان)
  • بیماری ریکتز(راشی تیسم: نرمی استخوان در شیرخوارگی و دوران کودکی ناشی از کمبود ویتامین D)
  • دوره پس از تزریق خون (بدلیل استفاده از فرآورده های خونی حاوی ضدانعقاد سیترات که نقش شلاتور کلسیم را دارند)
  • دوره پس از دیالیز (بدلیل کلسیم پائین مایع دیالیزی)
  • کمبود منیزیم (مهار آزاد سازی PTH)
  • تروما (بدلیل کاهش PTH)
  • سوختگی های شدید (بدلیل افزایش آزاد سازی آمینو اسید)

 

تست های تکمیلی

  • Comprehensive metabolic panel (CMP)
  • Basic metabolic panel (BMP)
  • Phosphorus
  • Vitamin D
  • Parathyroid hormone (PTH)
  • Magnesium
  • Albumin

تداخلات دارویی و آزمایشگاهی

استروئید های آنابولیک، برخی از آنتی اسید ها، کلسی تریول، لیتیم، اتانول و … ممکن است باعث افزایش سطح کلسیم توتال می گردند.

داروهای ضد تشنج، آسپرین، آسپرژیناز، کربامازپین، سیس پلاتین، کلونیدین، کوتریماکسازول، جنتامایسین، هپارین، استروژن و … ممکن است باعث کاهش سطح کلسیم توتال می شوند.

نکته: وقفه خون وریدی بدلیل طولانی شدن بستن تورنیکه به هنگام نمونه گیری، ممکن است بطور کاذب کلسیم را افزایش دهد.

 

منابع

  1. Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
  2. Carl A. Burtis, David E. Bruns. Tietz Fundamentals of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics, 7th edition, 2015, Elsevier.
  3. ARUP Laboratories
  4. Mayo Medical Laboratories
  5. Lab Tests Online

۶- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انتشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .