نام آزمایش
Rubella Ab( IgG)
نام فارسی تست
آنتی بادی IgG علیه ویروس سرخجه
روش انجام
CLIA
ملاحظات نمونه گیری
نمونه گیری بایستی در نوبت اول ۳ روز پس از ظهور بثورات جلدی و در نوبت دوم ۲ تا ۳ هفته بعد ( دوره نقاهت) صورت گیرد.
نوع نمونه
S, PE, PH, BF, CSF
علت درخواست تست
- کمک به تشخیص عفونت سرخجه
- تشخیص وجود آنتی بادی های سرخجه
- تشخیص استعداد ابتلاء به سرخجه به خصوص در زنان حامله
- انجام تست به عنوان تست سرولوژی روتین پیش از تولد
توضیح راجع به تست
سرخجه که با نام های “سرخک آلمانی” یا سرخک ۳ روزه نیز شناخته می شود؛ بیماری ویروسی است که اغلب جدی گرفته نمی شود. این بیماری معمولاً باعث بروز تب و راش گذرا در کودکان و بزرگسالانی می شود که آلوده به ویروس هستند. اما چنانچه خانمی در خلال سه ماهه اول حاملگی به این بیماری مبتلا باشد؛ مسئله جدی خواهد بود. زیرا می تواند منجر به سقط، مرده زایی و نقایص مادرزادی جنین مانند: کَری، میکروسفالی و نقایص قلبی شود.
بنابراین در زنانی که قصد حاملگی دارند؛ انجام این تست جهت تعیین استعداد ابتلاء و یا ایمنی در برابر ابتلاء به سرخجه اهمیت خاصی دارد.
تست های تکمیلی
TORCH; Antibody tests; Measles and Mumps
تداخلات آزمایشگاهی
۱- به علت طولانی بودن زمان تعیین موارد مثبت، معمولا ایزولاسیون ویروس روبلا کمک ناچیزی به تشخیص روبلا خواهد کرد.
۲- آنتی بادیهای IgG سرخجه ممکن است در نمونه های سرمی افرادی که در ماههای گذشته خون یا محصولات آن را دریافت کرده اند مشاهده گردد. در حالی که این افراد ممکن است ایمن نباشند و سابقه ابتلا به عفونت سرخجه را نداشته باشند.
۳- آنتی بادیهای اختصاصی سرخجه از طریق رحم از مادر به جنین انتقال می یابد. بنابراین شناسایی آنتی بادیهای اختصاصی سرخجه در اطفال کمتر از ۶ ماه ممکن است نتیجه مثبت کاذب دهد.
۴- نمونه های سرمی جمع آوری شده در اوایل فاز حاد بیماری یا بالافاصله پس از واکسیناسیون ممکن است در روشهای سرولوژیک در تعیین کلاس آنتی بادیهای IgG و IgM منفی باشد.
اطلاعات تکمیلی
ویروس از طریق دستگاه تنفسی انتقال می یابد و تکثیر آن در اپیتلیوم دستگاه تنفسی فوقانی می باشد. از طریق خون به نواحی مختلف از قبیل پوست رفته و ایجاد راشهای جلدی می کند. دوره نهفته بیماری ۱۴ تا ۲۱روز می باشد و پس از آن راشهای پوستی تظاهر می یابند. همزمان با بروز راشها، آنتی بادیهای ضد سرخجه در سرم افراد آلوده ظاهر می شود. آنتی بادیهای اولیه از کلاس IgM و بتدریج با IgG جایگزین می شود. این بیماری از یک هفته قبل تا ۱۴ روز پس از ظهور راشها واگیردار می باشد. نوزادانی که از مادران ایمن متولد می شوند؛ آنتی بادی ضد سرخجه از نوع IgG که از جفت عبور می کند از مادر دریافت می کند. این آنتی بادیها نوزاد را به مدت ۶ ماه در برابر بیماری محافظت می کند.
سندروم سرخجه مادرزادی: در طی حاملگی، ابتلای مادر به ویروس سرخجه می تواند باعث عفونت جفت و جنین گردد. هرچه عفونت در مراحل ابتدایی تر حاملگی رخ دهد (۳ ماه اول بارداری)؛ خطر درگیری وسیعتر و تولد نوزاد دچار ناهنجاری های شدیدتر، بیشتر می باشد. در صورت عفونت در ماه اول حاملگی احتمال ناهنجاری در جنین به ۸۰ درصد می رسد. در حالیکه این میزان در شیرخوارانی که در سه ماهه سوم بارداری به بیماری مبتلا شده اند به ۱۵ درصد تقلیل می یابد.
IgG مثبت همراه با IgM مثبت: نشاندهنده عفونت اخیر به ویروس سرخجه می باشد. این نتیجه به تنهایی جهت تشخیص عفونت سرخجه کافی نمی باشد و باید در چارچوب تظاهرات بالینی تفسیر گردد.
IgG مثبت همراه با IgM منفی: نشاندهنده واکسیناسیون و یا عفونت پیشین به ویروس سرخجه می باشد. این افراد نسبت به عفونت مجدد مصونیت دارند.
IgG منفی به همراه IgM منفی: نشاندهنده در معرض قرار نگرفتن فرد به ویروس سرخجه و عدم ایمنی می باشد. با این وجود یک نتیجه منفی ابتلا به عفونت سرخجه و یا پاسخ به واکسیناسیون را رد نمی کند؛ زیرا ممکن است نمونه گیری قبل از ظهور آنتی بادی در خون گرفته شده باشد. نتایج منفی(۹>) مشکوک به عفونت اخیر و یا پس از واکسیناسیون جهت ارزیابی پاسخ سیستم ایمنی می بایست طی ۲ الی ۳ هفته بعد تکرار گردد. نتایج مشکوک(۹-۱۱) باید با انجام آزمایش نمونه ای جدید در طی۱۰ تا ۱۴ روز بعد پیگیری گردد.
IgG*** کمتر از Cutoff ← عدم مصونیت به سرخجه
IgG*** بیش از Cutoff ← مصونیت به سرخجه
نکته : به دلیل انکوباسیون طولانی مدتِ کشتِ ویروس جهت مشاهده نتایج مثبت و مشکلات در جداسازی ویروس؛ روش های سرولوژیک با حساسیت و اختصاصیت بالا از اهمیت خاصی برخوردار می باشند.
منابع
- Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
- ARUP Laboratories
- Mayo Medical Laboratories
- Lab Tests Online
۵- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انتشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .