پرسش های عمومی
هپاتیت چیست؟
هپاتیت به معنای التهاب کبد می باشد که فعالیت های آن را مختل می سازد. سموم، برخی داروها، برخی بیماری ها، مصرف زیاد مشروبات الکلی و برخی از باکتری و ویروس ها می توانند باعث هپاتیت گردند.
ویروس هپاتیت B (HBV) چیست؟
ویروس هپاتیت ” B یا “بی” عامل بروز بیماری هپاتیت B در انسان است. این ویروس در کبد انسان جایگزین شده و تکثیر می نماید. مواد تولید شده توسط این ویروس به گردش خون می ریزد. آنتی ژن سطحی این ویروس HBsAg نام داشته وشخصی که این ذرات سطحی کوچک ( HBsAg) در خون او وجود داشته باشد، ناقل هپاتیت B نامیده می شود. هپاتیت B می تواند به صورت حاد و مزمن باشد. در هپاتیت B حاد بیماری پس از حدود ۶ ماه از ابتلا به ویروس؛ بروز می کند و در موارد کمی هم می تواند به سمت هپاتیت B مزمن رود.
شیوع
شیوع هپاتیت B در دنیا چقدر است؟
براساس آخرین گزارشات سازمان بهداشت جهانی ( WHO) حدود ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان حامل ویروس هپاتیت B هستند و این بیماری پس از بیماری سل و مالاریا شایع ترین بیماری عفونی و مسری است. سالیانه حدود ۵۰ میلیون نفر به تعداد افراد آلوده به این ویروس در دنیا افزوده می شود. بیشتر مبتلایان در کشورهای چین و تایوان هستند.
شیوع هپاتیت B در ایران چقدر است؟
شیوع ناقلین هپاتیت B در جامعه ایرانی حدود ۲ در صد افراد جامعه یا قریب به دو میلیون نفر است. این آمار در شهرها و مناطق مختلف کشور متفاوت می باشد. از سال ۱۳۷۲ کلیه نوزادان در کشور تحت واکسیناسیون ضد هپاتیت B قرار گرفته اند و به همین دلیل از میزان بروز مواد جدید کاسته شده است.
راههای انتقال و تماس با ویروس
احتمال آن چقدر است که هپاتیت B حاد به مزمن تبدیل شود؟
بستگی به سن فرد مبتلا شده دارد و این احتمال در افراد جوانتر بیشتر است. حدود ۹۰% از نوزادانی که به هپاتیت B مبتلا می شوند؛ تبدیل به حالت مزمن بیماری می شود. به همین نسبت زمانی که سن بچه بالاتر باشد؛ احتمال مزمن شدن بیماری کمتر می شود. حدود ۲۵-۲۰% بچه های ۵-۱ سال که به هپاتیت مبتلا می شوند؛ به سمت حالت مزمن پیشرفت می کنند. این خطر ۱۰-۶% زمانی که سن بچه ها بالاتر از ۵ سال باشد؛ کمتر می شود.
ویروس هپاتیت B چگونه منتقل می شود؟ (راههای انتقال)
این ویروس در خون، مایع منی و دیگر مایعات بدن فرد مبتلا شده وجود دارد. از جمله مواردی که باعث انتقال این بیماری می شود به شرح زیر است:
- از طریق مادر آلوده به نوزاد در هنگام زایمان
- رابطه جنسی محافظت نشده و پرخطر با فرد آلوده به ویروس
- استفاده از سرنگ مشترک جهت تزریق (اعتیاد تزریقی) ، خالکوبی، تاتو کردن، سوراخ کردن گوش با وسایل آلوده
- استفاده مشترک از مسواک یا تیغ ریش آلوده به ویروس
- تماس مستقیم با خون و یا زخم های باز فرد آلوده
- تماس با خون و یا فرآورده های خونی آلوده به ویروس
- انتقال از طریق نیش برخی از حشرات
- انجام اقدامات دندانپزشکی درمراکزی که از وسایل غیر بهداشتی و با روش های غیر صحیح وسایل خود را ضدعفونی می نمایند.
- انتقال در بین اعضاء خانواده : انتقال از این راه نیاز به تماس مداوم و طولانی دارد و نحوه ی انتقال از طریق ورود خون فرد ناقل هپاتیت به مخاط و یا خون فرد سالم است. مثلاً با عطسه کردن و وارد شدن ذرات دهان فرد آلوده به چشمان افراد سالم می تواند سبب انتقال بیماری شود و به همین دلیل هنگام عطسه کردن باید مقابل دهان با دستمال پوشانده شود.
آیا ممکن است که یک فردی که از مبتلا بودن خود به هپاتیت B بی خبر است؛ آن را به دیگران انتقال دهد؟
بله، بسیاری از افرادی که ناقل هپاتیت B هستند؛ نمی دانند که که مبتلا شده اند چرا که احساس بیماری در خود نمی کنند. با این حالا آنها می توانند بیماری را به افراد دیگر انتقال دهند.
ویروس هپاتیت B از چه راههایی منتقل نمی گردد؟
از طریق ظروف غذا مشترک، شیر مادر، بغل کردن، بوسیدن، دست دادن، سرفه و عطسه منتقل نمی شود.
چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به هپاتیت B هستند؟
اگر چه هر کسی می تواند مبتلا گردد؛ اما برخی افراد بیشتر در خطر هستند:
- ارتباط جنسی محافظت نشده با یک فرد آلوده
- افرادی که دارای چند شریک جنسی هستند
- کسانی که یک بیماری مقاربتی دارند. (سیفلیس، سوزاک و …)
- مردان هم جنس باز
- افرادی که از سرنگ و سوزن مشترک جهت تزریق مواد مخدر و یا دارو استفاده میکنند.
- زندگی با کسی ناقل هپاتیت B است.
- نوزادانی که از مادر آلوده به ویروس هپاتیت B بدنیا می آیند.
- کسانی که با خون و فرآورده های خونی در تماس هستند. (کارکنان مراکز بهداشتی شامل پزشکان، دندان پزشکان، آزمایشگاه، پرستاران، بهیاران، بهورزان)
- سفر به کشورهایی که دارای شیوع متوسط تا بالایی از هپاتیت B وجود دارد.
من فکر میکنم که به هپاتیت B مبتلا شده ام. چه اقدامی باید انجام دهم؟
اگر فکر میکنید که این ویروس به دلایلی به شما منتقل شده است؛ بایستی به مراکز درمانی و بهداشتی مراجعه کنید. اگر تا ۲۴ ساعت پس از ورود ویروس به بدن شما ایمونوگلوبین اختصاصی ضد هپاتیت B( آمپول HBIG ) به شما تزریق شود؛ ممکن است باعث جلوگیری از ابتلا شما به بیماری گردد. این آمپول شما را تقریبا تا ۳ ماه از ویروس هپاتیت B محافظت می کند.
من کارمند یکی از ادره های دولتی هستم، یکی از همکارانم HBsAg مثبت است، آیا امکان انتقال هپاتیت از او به ما وجود دارد؟
خیر، تماس های عادی و روزانه نظیر دست دادن، کار کردن دریک اتاق، معاشرت با دوستان و همکلاسی های مدرسه خطر انتقال بیماری را به دنبال ندارد و جای نگرانی نیست، فقط رعایت نکات بهداشتی کافی است.
آیا ناقلین هپاتیت B می توانند ازدواج کنند؟
بله، ناقلین هپاتیت B نیز می توانند ازدواج کنند ولی همسر آنان باید برعلیه این بیماری واکسینه شده و از تاثیر مثبت واکسن نیز باید مطمئن باشد. خوشبختانه خطر انتقال عفونت در زندگی زناشویی سالم بسیار ضعیف است.
ویروس هپاتیت B تا چه زمانی می تواند در محیط خارج بدن زنده بماند؟
این ویروس می تواند حداقل تا ۷ روز در محیط خارج بدن زنده بماند و در طول این مدت زمان می تواند وارد بدن یک شخص سالم شود.
زمانی که خون آلوده به ویروس هپاتیت B بر روی زمین ریخته شد؛ چکار باید کرد؟
برای همه مواردی که خون آلوده بر روی زمین ریخته شد (حتی خون خشک شده بر روی زمین) بایستی با یک ضد عفونی کننده مناسب (مخلوط ۱ حجم سفید کننده در ۱۰ حجم آب) سطح زمین را تمیز کرد. به یاد داشته باشید که خون خشک شده بر زمین باعث انتقال ویروس به دیگران می تواند باشد.
من در گذشته مبتلا به هپاتیت B بوده ام. آیا دوباره احتمال مبتلا شدن من وجود دارد؟
خیر، چون شما یکبار بهبود یافته اید و بدن شما آنتی بادی بر علیه این ویروس تولید کرده است و در تمام عمرتان شما را در برابر این ویروس محافظت می نماید. اما برخی از افرادی که در سنین بچگی پایین به این ویروس مبتلا شده اند؛ ممکن است ویروس در خونشان تا پایان زندگی بماند و پاک نشود. (ناقل)
آیا کسی که مبتلا به هپاتیت B است، می تواند خون، عضو و یا اسپرم اهدا نماید؟
خیر.
علائم بیماری
آیا هپاتیت B حاد باعث بروز علائم در فرد می شود؟
برخی اوقات. در اکثر افراد بالغ (۷۰ درصد) مبتلا؛ علائم برطرف می شود، اما در اطفال با سنین پائین این طور نیست. در بالغین و اطفال بالای ۵ سال شرایط یکسان است و علائم برطرف می شود.
هپاتیت B حاد چه علائمی دارد؟
معمولاً پس از ورود ویروس به بدن فرد و پس از یک دوره نهفتگی که حدود دو هفته تا دو ماه طول می کشد دارای علائم زیر است:
- تب
- خستگی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکمی
- درد مفاصل
پس از مدتی مرحله دوم علایم به صورت بروز یرقان (زرد شدن رنگ پوست و چشم) و بهبود علایم مقدماتی به همراه تیره رنگ شدن ادرار یا کمرنگ شدن مدفوع بروز می کند. بعد از این مرحله بیمار وارد مرحله نقاهت می شود. معمولا کودکان علائم ضعیفتری نشان می دهند و بیشتر بدون علامت هستند.
چه مدت پس از ورود ویروس هپاتیت B به بدن؛ علائم بیماری آشکار می شود؟
بطور میانگین علائم حدود ۳ ماه (۹۰ روز) پس از ورود ویروس به بدن آشکار می گردد. اما می تواند از ۶ هفته تا ۶ ماه باشد.
علائم هپاتیت B حاد چقدر طول می کشد؟
علائم معمولا در چند هفته برطرف می شوند ولی ممکن است در برخی افراد حتی تا ۶ ماه باقی بماند.
آیا شخصی که هپاتیت B بدون علامت دارد؛ میتواند بیماری را انتقال دهد؟
بله، اکثر افراد مبتلا به هپاتیت B بدون علائم هستند. با این وجود می توانند ویروس را به دیگران انتقال دهند.
هپاتیت B مزمن چه علائمی دارد؟
افرادی که دچار هپاتیت B مزمن می شوند ممکن است تا ۳۰-۲۰ سال بعد هم بدون علامت باشند. حدود ۲۵-۱۵% درصد این افراد دچار مشکلات جدی کبدی مانند سیروز و یا سرطان کبد می شوند. حتی در برخی از افراد با وجود ایجاد مشکلات کبدی نیز علائمی مشاهده نمی شود، اگر چه برخی تست های خاص عملکرد کبد ممکن است بتواند برخی از این مشکلات را نمایان کند.
سیروز کبدی چیست؟
سیروز یا تنبلی کبد بیماری پیشروندی کبدی است که با التهاب و تشکیل بافت جوشگاهی در کبد مشخص می شود. عده ی کمی از افراد هپاتیت B مزمن به این مرحله از بیماری مبتلا می شوند. در صورت پیگیری، تشخیص به موقع و درمان مناسب از بروز سیروز کبدی جلوگیری می شود.
چگونه متوجه شوم که مبتلا به هپاتیت B شده ام؟
بهتر است ابتدا به نزد پزشک روید. از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت B بدون علائم هستند؛ پزشک با بکار بردن از چند آزمایش خونی به تشخیص می تواند برسد. این آزمایشات به جستجوی آنتی ژن و یا آنتی بادی ها در خون شما با اهداف زیر می پردازند:
- تشخیص حالت حاد از مزمن
- در مواقعی که بخواهیم از بهبود کامل بیماری آگاه شویم.
- برای بررسی سیستم ایمنی بدن از نظر آنتی بادی که آیا در سطح مناسب هست یا خیر. اگر سطح آنتی بادی پائین بود باید واکسن هپاتیت B دوباره تکرار شود.
هپاتیت B مزمن چقدر خطرناک است؟
این بیماری خطرناک می تواند مشکلاتی همچون آسیب های کبدی، نارسایی کبدی، سرطان کبد شود و یا حتی منجر به مرگ گردد.
آزمایشات تشخیصی
منظور از آنتی ژن و آنتی بادی چیست؟
آنتی ژن در اینجا یک ذره سطحی بر روی یک ویروس است که سیستم ایمنی بر علیه آن پاسخ می دهد در واقع آنتی بادی بر علیه آن تولید می کند. این آنتی بادی های تولیدی توسط سیستم ایمنی بدن به آنتی ژنهای ویروس متصل می شوند و ویروس را از بین می برند.
آزمایشات معمولی که در تشخیص هپاتیت B (در خون) بکار می روند چه می باشند؟
آزمایشات مختلفی برای تشخیص این بیماری وجود دارد که ممکن است به صورت تکی یا مجموعه برای تشخیص بکار روند. توجه داشته باشید که تنها پزشک معالج شما می تواند تفسیر نتایج آزمایشات را شرح دهد. آزمایشات به شرح زیر هستند:
Hepatitis B Surface Antigen (HBsAg): آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B می باشد. این آنتی ژن را می توان در طول دوره حاد و یا مزمن هپاتیت B در خون فرد جستجو کرد. بدن بطور طبیعی بر علیه HBsAg آنتی بادی تولید می کند. نتیجه مثبت HBsAg اگر تایید شده باشد به معنای مبتلا بودن فرد به هپاتیت B(چه در مرحله حاد و چه مزمن) می باشد و فرد می تواند ویروس را به دیگران منتقل کند. نتیجه منفی HBsAg اگر تایید شده باشد، به معنای عدم وجود ویروس در خون فرد می باشد.
Hepatitis B Surface Antibody (anti-HBs): آنتی بادی که بر علیه آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B تولید می شود. نتایج مثبت anti-HBs یعنی یک فردی است که در برابر ویروس هپاتیت B ایمن هست و می توان به ۲ دلیل باشد: ۱- واکسیناسیون هپاتیت B را به درستی انجام داده است. ۲- به طور کامل از هپاتیت حاد B بهبود یافته است.(و دیگر مبتلا به این بیماری نمی شود)
Total Hepatitis B Core Antibody (anti-HBc): آنتی بادی است که در بدن بر علیه آنتی ژن هسته ای ویروس هپاتیت B تولید می شود. تفسیر این آزمایش اغلب بستگی به نتایج ۲ تست HBsAg و anti-HBs دارد. نتایج مثبت anti-HBc به معنای این است که فرد اخیرا به هپاتیت B مبتلا شده و یا در گذشته مبتلا بوده است.
IgM Antibody to Hepatitis B Core Antigen (IgM anti-HBc): در تشخیص هپاتیت حاد B بکار میرود. نتایج مثبت آن به معنای این است که فرد در طی ۶ ماه گذشته مبتلا به هپاتیت B شده است.
Hepatitis B “e” Antigen (HBeAg): یک آنتی ژن ویروس هپاتیت B است که می توان آن را در مدت عفونت فعال هپاتیت B در خون جستجو کرد. نتایج مثبت HBeAg به معنای این است که در خون فرد مقادیر زیادی از ویروس وجود دارد و به راحتی میتواند بیماری را به دیگران انتقال دهد. همچنین از این آزمایش در کنترل اثرپذیری درمانِ هپاتیت مزمن B استفاده می شود.
Hepatitis B e Antibody (HBeAb or anti-HBe): آنتی بادی که توسط بدن بر علیه آنتی ژن e ویروس هپاتیت B تولید می گردد. نتایج مثبت anti-HBe به معنای این است که فرد یک هپاتیت B مزمن دارد ولی به دلیل اینکه مقدار کمی از ویروس در خون وجود دارد؛ خطر کمتری برای ایجاد مشکلات کبدی وجود دارد.
Hepatitis B Viral DNA: وجود DNA ویروس هپاتیت B را در خون نشان می دهد. . نتایج مثبت Hepatitis B Viral DNA به معنای: ۱- ویروس به تعداد بالا در خون تکثیر شده است و فرد با خطر بالایی می تواند ویروس را به دیگران انتقال دهد. ۲- حضور Viral DNA در خون فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن به معنای احتمال بالای ایجاد آسیب های کبدی است. همچنین از این آزمایش در کنترل اثرپذیری درمانِ هپاتیت مزمن B استفاده می شود.
اگر HBsAg یک فرد مثبت شود، آیا باید سایر افراد خانواده هم آزمایش دهند؟
بله، به دنبال کشف یک مورد HBsAg مثبت در خانواده، انجام این آزمایش در خواهر، برادر، والدین، همسر و فرزندان ضروری است.
آنزیم های کبدی چیست و چه نقشی در تعیین بیماری هپاتیت B دارند؟
افزایش سطح خونی آنزیم های کبدی ALT و AST بر وجود التهاب در کبد دلالت دارد، میزان و مقدار مطلق آنزیم های کبدی ارتباط ضعیفی با شدت بیماری کبدی دارد.
آیا انجام آزمایشات اختصاصی نظیر پی سی آر (HBV DNA یا PCR ) برای همه ی مبتلایان به هپاتیت B ضروری است؟
اگر آزمایشات خونی کبدی ( آنزیم های ALT,AST ) در ناقلین هپاتیت B طبیعی باشد و علایمی مبنی بر بیماری کبدی وجود نداشته باشد؛ نیازی به انجام آزمون های اختصاصی نیست، اما درصورت وجود اختلال در آزمون های کبدی یا سونوگرافی انجام PCR کمّی ضروری است. بهتر است پی سی آر کمّی در همه ی افراد ناقل چک شود.
آیا نمونه برداری از کبد در تمام مبتلایان به هپاتیت B ضروری است؟
خیر، انجام بیوپسی کبد در مبتلایان به هپاتیت حاد و ناقلین هپاتیت B توصیه نمی شود. چنانچه پزشک با بررسی آزمایشات کبدی و معاینه ضرورت بداند، بیوپسی کبد را انجام می دهد. بیوپسی می تواند وضیعت بافت کبدی را نشان دهد.
درمان
هپاتیت B حاد چگونه درمان می شود؟
درمان خاصی وجود ندارد. در طول این مدت کوتاه بیماری؛ پزشک معمولا استراحت، تغذیه و مایعات مناسب و کافی را برای شما تجویز می نماید، هر چند برخی از بیماران نیاز به بستری در بیمارستان پیدا می کنند.
آیا امکان تبدیل حالت ناقل هپاتیت B به هپاتیت B مزمن وجود دارد؟
بله، این امکان در طی سالها وجود دارد و به همین دلیل پیگیری صحیح ناقلین هپاتیت ضروری است.
هپاتیت B مزمن چگونه درمان می شود؟
درکل بستگی دارد. افراد با هپاتیت B مزمن باید ابتدا نزد یک پزشک متخصصی که تجربه درمان هپاتیت B را دارد؛ بروند.(متخصص بیماری های عفونی، فوق تخصص گوارش و کبد) این بیماران باید به طور منظم از نظر علائم بیماری کبدی و ارزیابی های درمانشان؛ مورد بررسی قرار داده شوند. چندین درمان وجود دارد و داروهای جدید نیز در حال بررسی هستند. با این حال هر فرد با هپاتیت B مزمن نیاز به درمان ندارد؛ چون این داروها ممکن است عوارض جانبی برای برخی از بیماران داشته باشد.
هپاتیت مزمن نیاز به درمان دارد و در صورت درمان دارویی می توان آنها را تبدیل به حالت غیر فعال کرد. در صورت عدم درمان، امکان پیشرفت به سمت سیروز ( تنبلی کبد ) وجود دارد و در برخی شرایط که سیروز پیشرفت می کند، پیوند کبد نیاز است.
داروهای مورد تایید موجود در بازار برای درمان هپاتیت B چیست؟
داروهای موجود در بازار برای درمان هپاتیت B می توان از ترکیبات تزریقی مثل انترفرون ( معمولی وپگ) و خوراکی مثل لامیوودین، آدوفویر و انتاکاویر نام برد. برای تصمیم در مورد درمان باید به وضیعت بیمار و شرایط تحمل دارو توجه کرد. مدت زمان درمان از ۶ ماه تا یکسال با مصرف انترفرون و داروهای خوراکی ۳ تا ۵ سال می باشد. طول مدت مصرف دارو توسط پزشک مشخص می گردد.
- آلفا اینتر فرون : این دارو به صورت تزریقی داده می شود و بیشتر افراد برای ۶ تا ۱۲ ماه درمان می شوند. داروی موجود در بازار به صورت ۵ میلیون واحد روزانه یا یک روز در میان استفاده می شود. اخیراً دارویی به نام پگ اینترفرون به بازار آمده که اثر بخشی بیشتری داشته و هفتگی مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف این ترکیبات با عوارض همراه است که با مشورت پزشک قابل تحمل می باشند.
- لامی وودین : روزی یکبار این دارو به صورت خوراکی مصرف می شود و درمان معمولاً به مدت ۳ تا ۵ سال ادامه دارد. امکان ادامه دارو برای سال ها وجود دارد.
- آدفوویر دیپی وکسیل : روزی یکبار این دارو به صورت خوارکی مصرف شده و درمان معمولاً به مدت ۳ تا ۵ سال ادامه دارد.
افرادی که به هپاتیت B مزمن مبتلا هستند؛ چه اقداماتی برای مراقب از کبد خود می توانند انجام دهند؟
افراد با هپاتیت B مزمن باید بطور منظم تحت نظر پزشک متخصص باشند. همچنین باید از مصرف الکل به دلیل ایجاد آسیب های بیشتر کبد؛ اجتناب کنند. همچنین باید در رابطه با مصرف هر قرص تجویز شده، مکمل ها و مصرف بیش از حد داروها با پزشک خود مشورت کنند. چون می توانند باعث آسیب دیدن کبد شود.
پیشگیری و واکسیسناسیون
آیا می توان از هپاتیت B پیشگیری نمود؟
بله، بهترین راه برای پیشگیری انجام واکسیناسیون است. واکسن هپاتیت B واکسنی بی خطر و موثر است. واکسن هپاتیت B معمولاً در سه نوبت و به فواصل یک ماه و ۶ ماه پس از اولین تزریق می باشد. تزریق واکسن باید عضلانی و حتماً در عضله باز و صوت گیرد. تزریق در عضله باسن سبب کاهش تاثیر آن می شود. توصیه می شود آنتی بادی ضد هپاتیت بی (HBsAb) یک تا سه ماه پس از کامل شدن نوبت های تزریقی واکسن اندازه گیری شود، اگر پاسخ آنتی بادی بیش از ۱۰۰ واحد بین المللی باشد، بهترین پاسخ تلقی و تا سال ها باقی می ماند. مقادیر بیش از ۱۰ و کمتر از ۱۰۰ نیز مورد قبول است.
چه افرادی باید واکسیناسیون هپاتیت B را انجام دهند؟
- همه نوزادانی که به دنیا می آیند
- همه کودکان و نوجوانان زیر ۱۹ سالی که تا به حال واکسن نزده اند.
- افرادی که شریک جنسی آنها مبتلا به هپاتیت B می باشد.
- افرادی که شریک های جنسی متعدد دارند.
- افرادی که در حال ارزیابی و درمان بیماری مقاربتی خود هستند.
- مردان همجنس باز
- افرادی که از سرنگ و سوزن مشترک برای تزریق مخدر و داروها استفاده می کنند.
- همسر و فرزندان، والدین و کلیه کسانی که با فرد ناقل هپاتیت B زندگی می کنند.( این افراد بهتر است که هر ۵ سال یکبار مجدداً از نظر آزمایشات بررسی شوند.)
- کارکنان مراکز بهداشتی – درمانی شامل : پزشکان ، جراحان، پرستاران ، دندانپزشکان ،دندان سازان، دانشجویان گروهای مختلف پزشکی ، کارکنان بخش دیالیز ،کارکنان آزمایشگاه و سازمان انتقال خون و کسانی که در خانه از افراد عقب افتاده مراقبت می کنند.
- بیمارانی که درمعرض تزریق خون مکرر هستند، نظیر بیماران مبتلا به تالاسمی، هموفیلی ، همودیالیز
- افرادی که به کشورهایی دارای شیوع متوسط تا بالای از هپاتیت B سفر می کنند.
- افراد با بیماری کبدی مزمن
- افراد مبتلا به عفونت HIV
- و هر کسی که می خواهد در برابر هپاتیت B مصون بماند.
آیا استفاده مقادیر زیاد از واکسن هپاتیت B و یا تکرار نوبت آن می تواند باعث ضرر شود؟
خیر.
انجام واکسیناسیون هپاتیت B برای چه افرادی توصیه نمی گردد؟
این واکسن برای کسانی که واکنش های حساسیت (آلرژیک) جدی در واکسیناسیون قبلی هپاتیت B و یا هر واکسنی داشته اند؛ توصیه نمی گردد. همچنین برای افرادی که نسبت به مخمر (قارچ) واکنش حساسیت نشان می دهند(در این واکسن از مخمر استفاده می شود)؛ نیز توصیه نمی گردد. بهتر است این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید.
دُز(نوبت) یادآور و اضافه واکسن هپاتیت B در چه زمانی اجرا می شود؟
بررسی ها نشان می دهد که در اکثر موارد اگر واکسیناسیون هپاتیت B به طور کامل انجام شده و HBsAb مثبت شده باشد، تا ۱۰سال نیازی به واکسن یادآور نیست. برای بیماران همودیالیزی و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است؛ در صورت عدم پاسخ مناسب بدن باید واکسن هپاتیت B تکرار شود.
آیا تزریق واکسن هپاتیت B به ناقلین هپاتیت B فایده ای دارد؟
خیر، تزریق واکسن هپاتیت B به ناقلین هپاتیت B فایده ای ندارد.
آیا قبل از تزریق واکسن هپاتیت B به افراد خانواده ، ناقلین هپاتیت B و … انجام آزمایش هپاتیت (HBsAg) ضروری است؟
بله، افراد خانواده ناقلین هپاتیت B باید قبل از تلقیح واکسن؛ آزمایش هپاتیت (HBsAg) انجام دهند.
بارداری و هپاتیت B
آیا مادران باردار باید از نظر هپاتیت B بررسی شوند؟
بله، یکی از آزمایشات روتین در دوره مراقبت در بارداری انجام ازمایش های هپاتیت B می باشد. این آزمایش از این جهت مهم است که این ویروس می تواند از طریق مادر به نوزاد هنگام زایمان منتقل گردد.
اگر مادر باردار مبتلا به هپاتیت B باشد باید چه اقدامی انجام داد؟
بایستی اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد و در زمان تولد؛ آمپول HBIG به نوزاد زده شود. در غیر این صورت نوزاد مبتلا می گردد و می تواند به سمت حالت مزمن رود و مشکلات جدی برای سلامتی نوزاد ایجاد نماید. و تا ۱۲ ساعت از تولد بایستی نوبت اول واکسن هپاتیت B زده شده و ۲ نوبت دیگر به فواصل یک ماه و ۶ ماه پس از واکسن هنگام تولد انجام گردد.
زمانی که نوزادی به هپاتیت B مبتلا می شود؛ چه اتفاقی می افتد؟
اکثر این نوزادان علائمی ندارند. اما حدود ۹۰% آنها وارد حالت هپاتیت B مزمن می شوند و این می تواند در نهایت به مشکلات جدی در سلامتی شامل: آسیب های کبدی، سرطان کبد و حتی مرگ گردد.
اگر مادری هم به هپاتیت B مبتلا نباشد؛ آیا باز هم در هنگام تولد باید نوزاد واکسینه شود؟
بله، همه نوزادان باید در هنگام تولد از نظر هپاتیت B واکسینه شوند.
آیا خانم ناقل هپاتیت B می تواند باردار شود؟
بهتر است که خانم های ناقل هپاتیت اگر به تعداد کافی فرزند دارند، از حاملگی مجدد خودداری نمایند، اما اگر تمایل به بارداری دارند، نوزادشان باید هنگام زایمان علاوه بر واکسن هپاتیت B، ایمونوگلوبولین اختصاصی ضد هپاتیت ب (HBIG) نیز دریافت کند.