نام آزمایش
Toxoplasma Ab (IgG)
نام کامل تست
Toxoplasma gondii Antibody, IgG
نام فارسی تست
آنتی بادی IgG علیه انگل توکسوپلاسما گوندی
روش انجام
EIA, IIFA
نوع نمونه
S, PE, PH, BF, CSF
علت درخواست تست
- تشخیص توکسوپلاسموز حاد در بیماران دچار سرکوب ایمنی، زنان باردار و نوزادان.
- تشخیص ایمنی حاصل از عفونت قبلی (مانند عفونت جنینی)
توضیح راجع به تست
توکسوپلاسما گوندی یک انگل پروتوزوایی داخل سلولی اجباری است که انسان و سایر پستانداران را آلوده میکند. آلودگی با این انگل گستره جهانی داشته و از عفونتهای انسانی بسیار شایع است. تخمین زده می شود که نیمی از جمعیت بزرگسال به توکسوپلاسموز آلوده باشند ولی علامتی نداشته باشند.
این ارگانیسم از طریق خوردن گوشت پخته نشده یا نیم پز وارد بدن می شود.
در صورت بروز؛ علایمی چون: خستگی، درد عضلانی، لنفادنوپاتی و تب پایین (و یا عدم وجود تب) دیده خواهد شد.
اکثر آلودگیهای انسانی ناشی از توکسوپلاسما گوندی؛ یک سیر مزمن بدون علامت دارند. با این حال عفونتهای منتشر شدید به خصوص در افراد با نقص ایمنی اتفاق میافتد. توکسوپلاسموز در دو موقعیت بالینی دارای اهمیت خاص است: اول عفونتهای منتقله به جنین و دوم به عنوان شایعترین عفونت فرصت طلب دستگاه عصبی مرکزی (CNS) در افراد مبتلا به ایدز.
این انگل در عفونتهای مادرزادی میتواند سبب هیدروسفالی، عقبماندگی ذهنی و کوریورتینیت شود.
توکسوپلاسما گوندی در گربهها آندمیک است. اووسیستها (oocyst) میتوانند به مقدار فراوان از طریق مدفوع گربه دفع شوند (۱۰۰,۰۰۰ به ازای هر گرم مدفوع) و میتوانند در محیط تا ماهها زنده بمانند. انسان به علت نگهداری گربه در منزل و یا تماس اتفاقی در محیط به راحتی با اووسیتها مواجهه پیدا می کند. در اکثر افراد؛ آنتیبادی بدون هیچگونه بیماری بالینی تولید میشود و در عفونتهای علامتدار نیز شایعترین تظاهر، یک لنفادنیت خود محدود شونده است.
تست های تکمیلی
TORCH; CSF Analysis; Amniotic Fluid Analysis
تداخلات آزمایشگاهی
۱- پاسخهای سرولوژیک در حضور نقص ایمنی فاقد اطمینان هستند. PCR مثبت نشانه وجود DNA ویروس است ولی PCR منفی وجود بیماری فعال را رد نمیکند.
۲- فاکتور روماتوئیدی یا آنتی بادی های ضد هسته ای (ANA) موجب نتایج مثبت کاذب می گردند.
۳- سایر عفونتهای فعال مادرزادی می توانند موجب نتایج مثبت کاذب گردند.
۴- نمونه های شدیداً همولیز و لیپمیک در نتایج آزمایش ایجاد تداخل می کنند؛ همچنین وجود فیلامان های فیبرین می تواند در آزمایش ایجاد تداخل کند.
۵- در بیماران مبتلا به ایدز میزان آنتی بادیهای اختصاصی IgG کم یا متوسط و میزان IgM منفی می باشد.
اطلاعات تکمیلی
سطوح آنتی بادی IgG به تنهایی: نشان دهنده قرار گرفتن در معرض قبلی به توکسوپلاسما (اخیر یا گذشته) است. یک نتیجه مثبت IgG نباید به تنهایی برای تشخیص عفونت اخیر مورد استفاده قرار گیرد. مقادیر آنتی بادی بالارونده IgG به همراه IgM از منفی به مثبت نشان دهنده عفونت اخیر توکسوپلاسما گوندی است.
IgG منفی به همراه IgM منفی: نشاندهنده در معرض قرار نگرفتن فرد به ویروس توکسوپلاسما و عدم ایمنی می باشد. با این وجود یک نتیجه منفی ابتلا به عفونت توکسوپلاسما و یا پاسخ به واکسیناسیون را رد نمی کند؛ زیرا ممکن است نمونه گیری قبل از ظهور آنتی بادی در خون گرفته شده باشد.
سطوح IgG نمونه بیماران در طی مرحله اولیه عفونت حاد (قبل از ظهور آنتی بادی در خون) ممکن است <9 IU/mL باشد. نتیجه مثبت IgG نباید بتنهایی دال بر تشخیص عفونت اخیر باشد. نتایج باید در رابطه با تظاهرات بالینی، تاریخچه بیمار و سایر یافته های آزمایشگاهی باشد.
نکته ۱: سطوحIgG برای تشخیص عفونت در اطفال کمتر از۶ ماه سن مفید نیست. آنتی بادی IgG در این گروه سنی معمولاً ناشی از انتقال غیر فعال از مادر است .
نکته ۲: یک تشخیص مشکوک به توکسوپلاسموز حاد باید با شناسایی DNA توکسوپلاسما گوندی با روش PCR و آنالیز بر روی مایع مغزی نخاعی و یا مایع آمنیوتیک تأیید گردد.
نکته ۳: در اکثر جمعیتها شیوع بالایی از آنتیبادی IgG وجود دارد. هر چند که یک تیتر بالای منفرد به نفع عفونت حاد است؛ ولی تیترها ممکن است در افراد سالم تا سال ها بالا باقی بمانند.
نکته ۴: تست آنتی بادی IgG توکسوپلاسما را می توان به تنهایی یا همراه با تست آنتی بادی IgM برای کمک به تأیید وجود عفونت اخیر یا قبلی توکسوپلاسما مورد استفاده قرار داد.
نکته ۵: افزایش ۴ برابری مقادیر IgG به همراه مقادیر بالای IgM نشاندهنده عفونت فعال (اخیر) می باشد. آنتی بادی IgG در حالت بهبود عفونت تا پایان عمر در بدن یافت می شود.در حالی که IgM پس از ماهها به تدریج ناپدید می شود.
نکته ۶: توکسوپلاسموز ممکن است یک عارضه تهدیدکننده حیات در پیوند عضو باشد.
نکته ۷: ترانسفیوژن خون یک علت نادر توکسوپلاسموز است که این خطر در ترانسفیوژن گلبول های سفید (فرآورده گرانولوسیتی) تا حدودی بیشتر است.
** آزمایش آنتی بادی توکسوپلاسما گوندیی به طور روتین برای زنان باردار درخواست نمی شود؛ اما ممکن است هنگامی که پزشک می خواهد تعیین کند که آیا زن قبلا توکسوپلاسموز داشته و هنگامی که او در معرض مدفوع گربه، گوشت خام یا خوب پخته نشده، یا آب یا غذای آلوده قرار گرفته است؛ درخواست می شود.
***هنگامی که تست آنتی بادی منفی است؛ اما شک و تردید هنوز هم باقی است، آزمایش ممکن است یک یا چند بار در طول دوران بارداری تکرار شود.
منابع
- Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
- ARUP Laboratories
- Mayo Medical Laboratories
- Lab Tests Online
۵- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انتشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .